2025
To 2025 έχει ανακηρυχθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού «Έτος Μίκη Θεοδωράκη» καθώς συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη γέννηση του σπουδαίου συνθέτη. Συμμετέχοντας στον τιμητικό εορτασμό, το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου παρουσίασε στις 13 Ιουλίου 2025 το μεγαλειώδες Άξιον εστί, την ποιητική σύνθεση του Οδυσσέα Ελύτη που μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης. Διπλά εμβληματικό έργο του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού, το Άξιον εστί είναι ένα λαϊκό ορατόριο για λαϊκό τραγουδιστή, ψάλτη, αναγνώστη, μεικτή χορωδία, λαϊκά όργανα και συμφωνική ορχήστρα. Έξι δεκαετίες μετά την πρώτη του ζωντανή παρουσίαση του Άξιον εστί (19 Οκτωβρίου 1964, Θέατρο Rex – Μαρίκα Κοτοπούλη) πραγματοποιήθηκε στο Ηρώδειο η συναυλία με κορυφαίους συντελεστές. Ο Γιώργος Νταλάρας ήταν ο λαϊκός τραγουδιστής και ο Δημήτρης Πλατανιάς ερμήνευσε τα μέρη του ψάλτη, ενώ τα αναγνώσματα των «Παθών» απήγγειλε ο Δημήτρης Καταλειφός. Μαζί τους, η Χορωδία του Δήμου Αθηναίων, η Χορωδία της ΕΡΤ και η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών υπό τη διεύθυνση του Μύρωνα Μιχαηλίδη.
Τα εισιτήρια της συναυλίας είχαν εξαντληθεί βδομάδες πριν την ημερομηνία διεξαγωγής της. Ο κόσμος που κατέκλυσε το Ηρώδειο ήταν πολύ συγκινητικός και η υποδοχή που επεφύλαξε στους συντελεστές ιδιαίτερα θερμή κι ενθουσιώσης. Μετά το τέλος της συναυλίας με παρατεταμένο χειροκρότημα τους ”ανάγκασε” να ανέβουν ξανά στη σκηνή του Ηρωδείου και να τραγουδήσουν -μαζί με τον κόσμο- δύο από τα τραγούδια του σπουδαίου αυτού έργου.
Η συναυλία άνοιξε με το Συμφωνικό κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα του Μανώλη Καλομοίρη, πρωτεργάτη της Ελληνικής Εθνικής Μουσικής Σχολής, με σολίστ τον χαρισματικό Τίτο Γουβέλη. Δεν είναι πολλοί οι πιανίστες που μπορούν να αναμετρηθούν με ένα τέτοιο έργο, ο Γουβέλης όμως είναι σίγουρα ένας από αυτούς.
Δύο έργα εμβληματικά, που τα χωρίζει η τραγωδία της Κατοχής και του Εμφύλιου, αλλά τα ενώνει η κοινή αναζήτηση μιας βαθιά βιωμένης ελληνικότητας, απέκτησαν, κάτω από τη σκιά της Ακρόπολης, διαστάσεις που δεν θα είχαν σε μια συνηθισμένη αίθουσα συναυλιών.
Την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών διήυθυνε ο Μύρων Μιχαηλίδης.
Μανώλης Καλομοίρης (1883–1962)
Συμφωνικό κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα
Σολίστ Τίτος Γουβέλης
Μίκης Θεοδωράκης – Οδυσσέας Ελύτης
Το Άξιον εστί
Γιώργος Νταλάρας λαϊκός τραγουδιστής
Δημήτρης Πλατανιάς ψάλτης
Δημήτρης Καταλειφός αναγνώστης
Λαϊκή ορχήστρα
Γιώργος Παπαχριστούδης πιάνο
Γιώργος Μάτσικας μπουζούκι
Γιάννης Σταματογιάννης μπουζούκι
Δημήτρης Παπαγγελίδης κιθάρα
Ανδρέας Κατσιγιάννης σαντούρι
Γρηγόρης Συντριδης ντραμς
Χορωδία των Μουσικών Συνόλων του Δήμου Αθηναίων (Διδασκαλία Σταύρος Μπερής)
Χορωδία ΕΡΤ (Διδασκαλία Μιχάλης Παπαπέτρου)
Ηχολήπτης σκηνής Αντώνης Ζαχόπουλος
Ηχολήπτης κοινού Βαγγέλης Κουλούρης
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Μάρω Χρυσανθοπούλου
Να σημειωθεί πως τον Σεπτέμβριο του 1988 δόθηκαν δύο συναυλίες στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού, το χώρο που πριν από 23 χρόνια (1965) οι κρατικοί υπεύθυνοι είχαν αρνηθεί να δώσουν για το «Άξιον Εστί». Οι συναυλίες έγιναν με πρωτοβουλία της τότε υπουργού πολιτισμού Μελίνας Μερκούρη και διηύθυνε ο ίδιος ο Μίκης Θεοδωράκης. Θα πρέπει να τονιστεί ότι ήταν η πρώτη φορά που ο Γιώργος Νταλάρας τραγούδησε στο Ηρώδειο καθώς και η πρώτη φορά που ο συνθέτης διηύθυνε στον χώρο αυτό, διότι του είχαν αρνηθεί τη συμμετοχή οι υπεύθυνοι λόγω των ιδεολογικών του πιστεύω. Οι δύο συναυλίες δόθηκαν για τους σκοπούς της ανέγερσης του νέου μουσείου της Ακρόπολης και ήταν η πρώτη πρωτοβουλία για τον σκοπό αυτό.
Ο Μίκης Θεοδωράκης χαρακτήρισε την ερμηνεία του Γιώργου Νταλάρα ως “σταθμό” και ανέφερε στο ένθετο σημείωμα του δίσκου: «Είκοσι πέντε χρόνια πέρασαν από την πρώτη ηχογράφηση του έργου. Σε μια εποχή μεγάλης έντασης σαν τη σημερινή που κάνει τη φωνή του ποιητή και το έργο του μουσικού ν’ ακούγεται πολύ αχνά, πιστεύω ότι η εκτέλεση του ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ στο Ηρώδειο, με τους καινούργιους του ερμηνευτές, αποτελεί σταθμό για την καριέρα του έργου, γι ’ αυτό αποφάσισα την ηχογράφησή του. Η ηχογράφηση έγινε χωρίς τη βοήθεια πολυκάναλων μαγνητοφώνων, έτσι ώστε να μην είναι δυνατή καμιά επεξεργασία στο στούντιο. Ήθελα η συναυλία αυτή να καταγραφεί με όλη την αλήθεια της ζωντανής εκτέλεσης, όπου ακούγεται ακόμα κι η ανάσα του κοινού. Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΝΤΑΛΑΡΑΣ ερμηνεύοντας το ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ δικαιώθηκε για την αγάπη του στο έργο και την επιμονή του να ξανακουστεί και δικαιώθηκα κι εγώ που τον πίστεψα απ’ την αρχή. Η ΜΕΛΙΝΑ ΜΕΡΚΟΥΡΗ εμπνευσμένη από το πνεύμα της Ακρόπολης μας βρήκε συμπαραστάτες στην προσπάθειά της. Εμείς της οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ για την ευαισθησία της και την πρωτοβουλία να αναλάβει την παραγωγή και τη διοργάνωση των συναυλιών αυτών, θέτοντας τις υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού».
Το «Άξιον Εστί» του Οδυσσέα Ελύτη, κυκλοφόρησε το 1959. Μελοποιήθηκε από τον Μίκη Θεοδωράκη το 1964.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ ΣΤΟΥΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥΣ:
Ανακαλύψτε περισσότερα γεγονότα για τον Γιώργο Νταλάρα...