(από το βιβλίο “…και το καλοκαίρι κρυώνω”)
Πιστεύετε ότι ίσως γι’ αυτόν το εφησυχασμό που ήθελαν κάποιοι δεχτήκατε κριτική ή ακόμα και συκοφαντίες για την εμπλοκή σας στο θέμα της Κύπρου;
Αυτό είναι μια μεγάλη ιστορία και καθόλου ξεκάθαρη. Κάποιοι μπορεί να το κάνουν από ζήλια ή φθόνο. Δυστυχώς, όμως, τώρα που πέρασε ο καιρός, νομίζω ότι υπήρχε και μια πολιτική γραμμή τότε να ξεχαστεί το θέμα της Κύπρου. Για τον ένα ή τον άλλο λόγο, εγώ από πολύ λίγους κλήθηκα να υποστώ μια βία η οποία δεν ήταν εκφρασμένη καθαρά, ήταν καλυμμένη.
Δηλαδή;
Δεν είναι ξεκάθαρη. Σας το ξαναείπα, αντιδρώ όταν αυτό που υποστηρίζουν κάποιοι είναι ψέμα. Αν αφήσω το ψέμα να κυριαρχήσει γύρω από αυτό που είναι η ζωή μου και η δουλειά μου, και οι ιδέες μου κυρίως, δε θα είμαι εγώ. Και αναρωτιέμαι. Είναι τυχαίο που δεν έχω δεχθεί ποτέ κριτική όταν απλώς κάνω τη δουλειά μου, στην Πλάκα, στον Ορφέα, στο Αττικόν, στην Ιερά Οδό, ακόμα όταν ήμουν μικρός, στο Θεμέλιο ή στη Διαγώνιο; Ακούω σχόλια αντίθετα, όταν προσφέρω, όταν τραγουδάω με την ψυχή μου, όταν τραγουδάω για την Ίμβρο ή την Κύπρο, για τις έδρες των ελληνικών σπουδών στο εξωτερικό. Τίποτα δε θα με κάνει να μετανιώσω. Πιστεύω βαθιά ότι στην Κύπρο έχει συμβεί και συνεχίζει να συμβαίνει μια μεγάλη αδικία. Από τον καιρό που τραγούδησα στις σκηνές το ’74 μέχρι και σήμερα, δεν μετάνιωσα για τίποτα. Ξέρω ότι έχουν πιάσει τόπο οι συναυλίες για την Κύπρο, και τα χρήματα που συγκεντρώθηκαν και οι χιλιάδες υπογραφές στον Λευκό Οίκο για τους αγνοούμενους και τα τραγούδια των Κυπρίων ποιητών που διδάσκονται στα σχολεία.
Τα τραγούδια του Μιχάλη Χριστοδουλίδη, του Δημήτρη Λάγιου, του Μάριου Τόκα, του Κώστα Κακογιάννη, του Κούλη Θεοδώρου, η ποίηση των εθνικών ποιητών της Κύπρου Βασίλη Μιχαηλίδη και Δημήτρη Λιπέρτη, οι στίχοι του Μιχάλη Πασιαρδή, του Κώστα Μόντη, της Νίκης Κατσαούνη, του Ευαγόρα Παλληκαρίδη, του Ανδρέα Παράσχου, του Μιχάλη Κακογιάννη και του Πόλυ Κυριάκου και πολλών ακόμη άλλων με την καταλυτική συμμετοχή και βοήθεια του πολιτιστικού συλλόγου «Διάσταση» με τον Μάριο Παπαδόπουλο και τον Πανίκο Σχοινή, λειτούργηασαν σαν αντίδοτο στην απάθεια, την αποξένωση και την ηττοπάθεια δεκαετιών που το σύνθημα «η Κύπρος δεν πουλάει» πρωτοστατούσε.
Μην ξεχνάτε ότι έγινε στην Αμερική συναυλία με 25.000 κόσμο και γέμισε το Wembley στο Λονδίνο, γιατί αυτοί που αυθόρμητα ήρθαν, ένιωσαν το κίνητρό μας. Και όχι μόνο το δικό μου. Συμμετείχαν σπουδαίοι συνάδελφοι, όπως θυμάστε, από την Μελίνα Μερκούρη –μαζί με την παρουσία και τη συμπαράσταση της Vanessa Redgrave- και την Μαρία Φαραντούρη, τον Διονύση Σαββόπουλο ως την Νάνα Μούσχουρη και τον Μουστακί, την Δήμητρα Γαλάνη, τους Κατσιμίχα, την Ελευθερία, την Γλυκερία, τον Τόκα και αρκετούς ακόμα. Άλλη τη σκηνοθέτησε ο Γαβράς, άλλη ο Κακογιάννης, σκηνικά έκανε ο Φασιανός και κανείς δεν πληρώθηκε. Σας φαίνεται μικρή αυτή η πρωτοβουλία;
Αντίστοιχα πράγματα γίνονται και για την ιστορία των προσφύγων και ευτυχώς σε διεθνές επίπεδο. Τότε για την Κύπρο, ξεκίνησα μόνος μου. Δεν ήξερα τι έκταση θα πάρει και ίσως αυτό έφερε την αντίδραση. Κανείς δεν πίστευε ότι ξεκίνησα εντελώς μόνος μου αυτή την προσπάθεια. «Ελάτε για την Κύπρο», είπα στους φίλους μου και στους συναδέλφους μου και, όσοι το πίστεψαν, ακολούθησαν. Όπως ακριβώς, έκανε και ο Αλκίνοος (Ιωαννίδης) μαζί με τέσσερις μουσικούς που το έλεγε η ψυχή τους. Έβγαλα εισιτήρια, μπήκα σε ένα αεροπλάνο και πήγαμε στη Γιουγκοσλαβία, μέσα στους βομβαρδισμούς, άγνωστοι μεταξύ αγνώστων, να συμπαρασταθούμε στους συναδέλφους μας που παίζαν στις πλατείες. Γιατί, σας λέω, το άδικο δεν το αντέχω, με κατατρώει σαν σαράκι.
Θυμάμαι ο Πάνος Κατσιμίχας, ο οποίος έχει έρθει κι έχει τραγουδήσει κι αυτός για την Κύπρο, γιατί την αγαπάνε πολύ τα παιδιά την Κύπρο, ξέρετε τι τους έχει πει; «Κάθε φορά που λέτε κάτι για την Κύπρο, το λέτε μ’ ένα γελάκι, μ’ ένα ύπουλο βλέμμα κι ένα χαχανητό που, αν σας ακούσουν οι πιτσιρικάδες, θα νομίζουν ότι η Κύπρος είναι ένα μπουρδέλο και κάνουμε πλάκα…». Κανείς δεν λέει ότι η Κύπρος έχει ακόμα 250.000 πρόσφυγες, 40.000 Τούρκους στρατιώτες, χιλιάδες νεκρούς, χιλιάδες αγνοούμενους και εκατοντάδες χιλιάδες εποίκους. Δυστυχώς το δράμα της Κύπρου είναι παλιό, πολύ παλιό. Κρύβει μέσα του προδοσίες και συμφορές ανείπωτες. Στα δικά μας χρόνια στη Χούντα, 1967-1974, η προδοσία είχει τα ονόματα κάποιων στρατιωτικών και πολιτικών, πατριδοκάπηλων και πατριδοκτώνων, που δε δίστασαν να επιτεθούν απροκάλυπτα στη δημοκρατία και τον λαό της, υφαίνοντας ένα σκοτεινό-ζοφερό μέλλον για το νησί και ΟΛΟΥΣ (!) τους κατοίκους του.
Μετά την Τουρκική εισοβολή και τον παράνομο εποικισμό, τους υποχρεώνουν-τους σπρώχνουν σχεδόν με μαθηματική ακρίβεια σε μια αναγκαστική, προκατασκευασμένη διχοτόμηση, ενορχηστρωτημένη από τους λεγόμενους «μεγάλους» και απ’ αυτούς που εργάζονται κυρίως για τα βρετανικά συμφέροντα. Η Κύπρος όμως δεν ανήκει στην ενωμένη Ευρώπη. Αυτή η νέα προδοσία πονάει πιο πολύ. Θα περίμενε κανείς ο σύγχρονος κόσμος που ευαγγελίζεται ειρήνη και πρόοδο –μόνο στα λόγια- ν’ αναλάβει τις ευθύνες του. Όχι βέβαια κατασκευάζοντας όλο και πιο τρομακτικά-θανατηφόρα όπλα, εξασφαλίζοντας με την πώλησή τους την ευημερία των χωρών που τα παράγουν.
Η Κύπρος είναι πολύ μικρή για να χωριστεί στα δύο. Είναι ντροπή μας!