ΓΙΩΡΓΟΣ ΝΤΑΛΑΡΑΣ &
Θάνος Μικρούτσικος

Από τις Γραμμές των Οριζόντων στο Συγγνώμη για την άμυνα

Follow:

“Άλλαξαν, λέει, τα ανεμολόγια και οι ορίζοντες, Γιώργο! Γι’ αυτό κι εμείς πρέπει να είμαστε ψύχραιμοι. Γιατί είμαστε από καλή γενιά, βέβαια. Λέω και υποστηρίζω ότι ο Γιώργος Νταλάρας έχει κάνει μια μοναδική καριέρα για το ελληνικό τραγούδι, μια μοναδική σταδιοδρομία. Στο εξωτερικό, είναι συνώνυμο του ελληνικού τραγουδιού. Έχουν ανοίξει τα μεγαλύτερα θέατρα για εκείνον και ξέρω πόσο δύσκολο είναι αυτό. Έχει συνεργαστεί με διάσημους συναδέλφους μας και ξέρω πόσο δύσκολο είναι αυτό. Αλλά κι εδώ στην Ελλάδα κατάφερε να κινείται σε δυο επίπεδα. Ο εμπορικότερος Έλληνας τραγουδιστής, έχει πουλήσει εκατομμύρια δίσκους σε μια χώρα που είναι μεν μουσική αλλά μικρή αγορά. Και από την άλλη, κατάφερε να κινηθεί με επιτυχία σε όλα τα είδη της φόρμας του ελληνικού τραγουδιού αν και η εκκίνησή του ήταν το λαϊκό τραγούδι.” / Θάνος Μικρούτσικος, Ιούνιος 2004

“Σε έναν τέτοιο μαχητή δεν ταιριάζουν επικήδειοι. Ο μεγάλος συνθέτης κρίνεται από δύο πράγματα: από την πρωτοτυπία-τον τρόπο σύνθεσης αλλά και από το υλικό. Πολλά τα τραγούδια και με μεγάλη απήχηση στον κόσμο. Αυτά τον καθιστούν, εκ προοιμίου, μεγάλο συνθέτη. Επειδή ο Θάνος ήταν πολύ δοτικός στη ζωή και στους ανθρώπους θα ήθελα να  χρησιμοποιήσω τους στίχους του Γιάννη Ρίτσου.
Αυτά που χάθηκαν, αυτά που δεν ήρθαν μην τα κλαις. Αυτά που τα’ χες και δεν τα’ δωσες κλάφ’ τα”.
Έδωσε φωνή, ιδέες κι ένα μεγάλο μάθημα τον τελευταίο χρόνο της ζωής του.” / Γιώργος Νταλάρας, Δεκέμβρης 2019

Το 1975 ο Γιώργος Νταλάρας γύρισε ήδη σελίδα όσον αφορά στις επιλογές των χώρων που θα έπαιζε τη μουσική που αγαπούσε. Η Πλάκα και οι μπουάτ ήταν ο ιδανικός χώρος για τα καινούργια τραγούδια αλλά και για τα ρεμπέτικα. Κάποιο απόγευμα, στις πρόβες, πιάνει το αυτί του -απέναντι στη ”Λήδρα”- ένα άκουσμα γεμάτο” αγριάδα”, γεμάτο δύναμη. Ήταν ο ήχος που εκείνη την περίοδο αποζητούσε. ”Φουέντε Οβεχούνα”. Ο συνθέτης του ήταν ένας νέος μουσικός, ο Θάνος Μικρούτσικος. Αμέσως εντάσσει το τραγούδι στο πρόγραμμα που ετοίμαζε. Έτσι γνωρίστηκαν με τον Θάνο Μικρούτσικο ο οποίος πήγε και τον βρήκε. Δυο νέοι άνθρωποι με αγάπη για τη μουσική, με χαρά κι ενθουσιασμό για την πτώση της χούντας, ελπίδα για λήξη της λογοκρισίας. Ήταν η εποχή που το πολιτικό τραγούδι βρήκε πεδίο και κοινό έτοιμο για να ακούσει όσα του στέρησαν την προηγούμενη περίοδο.

Κώστας Τριπολίτης, Γιώργος Νταλάρας & Θάνος Μικρούτσικος, 1993.

Πέρασαν από τότε πολλά χρόνια, υπήρχε η επαφή αλλά η ουσιαστική συνεργασία δισκογραφικά ήρθε το 1991 με το διπλό δίσκο ”Γραμμές των Οριζόντων”. Δεν πρόκειται για μια απλή επανέκδοση ή μια συμπληρωματική έκδοση. Αποτυπώνεται εδώ ξεκάθαρα ο βαθύτερος δεσμός που συνδέει τον Μικρούτσικο με την ποίηση του Νίκου Καββαδία. Πρόκειται για μελοποίηση καινούργιων τραγουδιών καθώς και κάποιων παλαιότερων από τον Σταυρό του Νότου, με μια άλλη ματιά, έναν νέο τρόπο ανάγνωσης. Μουσικοί από διαφορετικούς χώρους συναντήθηκαν και συνδέθηκαν μεταξύ τους. Τραγούδια όπως το ”Καραντί” και το ”A bord de l’ Aspasia” δείχνουν τη δυναμική και την αναγκαιότητα της έκδοσης. ”Η συνεργασία μας με τον Γιώργο Νταλάρα αρχίζει με τις Γραμμές των Οριζόντων. Είμαι ευτυχής που ο μεγάλος αυτός τραγουδιστής κατέθεσε σε αυτή τη δουλειά όλους τους τρόπους και τις ερμηνευτικές δυνατότητές του με αποτέλεσμα να προκύψουν συγκλονιστικές ερμηνείες”, δηλώνει ο συνθέτης. Με αφορμή αυτή τη δισκογραφική έκδοση θα γυριστεί κι ένα τηλεοπτικό αφιέρωμα στη Σύρο, όπου ομολογουμένως χαρακτηρίστηκε ως παραγωγή υψηλής αισθητικής, με τους κάτοικους του νησιού να αποτελούν μέρος της.
Την επόμενη χρονιά έρχεται η μοναδική ολοκληρωμένη δισκογραφική τους δουλειά. ”Συγγνώμη για την άμυνα” σε ποίηση του Κώστα Τριπολίτη. Ξεχώρισε αμέσως ένα τραγούδι που χαρακτηρίστηκε ποικιλοτρόπως: ”τραγούδι συγκυρίας”, ”το ρέκβιεμ της Αριστεράς” ή ”ο ύμνος της χαμένης Αριστεράς”. Στο ”Ανεμολόγιο” κραυγάζουν η πικρία, η απόγνωση, ο θυμός και η αγανάκτηση. Οι στίχοι του δηλώνουν την αβεβαιότητα και τη ματαίωση που έφεραν τα γεγονότα των ανατροπών. Βοηθά καταλυτικά η εναλλαγή των ρυθμών. Από την ηρεμία του πιάνου στον μετέπειτα καταιγισμό κι εν τέλει στο βαλς. Και στα υπόλοιπα τραγούδια όμως, όπως το ”Χαίρε φτώχεια”, κυριαρχεί ο σιδερένιος-σκληρός κι ευθύς λόγος του Τριπολίτη. Ένας δίσκος κυριολεκτικά απέναντι στο lifestyle που πρόσταζε η εποχή.

Συναυλιακά, τον Ιούνιο του 2018, ο Γιώργος Νταλάρας συμμετείχε στις δυο συναυλίες του Θάνου Μικρούτσικου στο Θέατρο Βράχων. Τίτλος των συναυλιών ”Όσοι περπάτησαν μαζί μου” και βρίσκονταν μαζί με τον συνθέτη όσοι πορεύτηκαν μαζί του έχοντας κοινό όραμα για το τραγούδι και τη ζωή. Ένας αποχαιρετισμός κι ένα ευχαριστώ του συνθέτη στο κοινό.

Αργότερα εντός του 2018, οι τελευταίες κοινές συναυλίες τους. Στο αφιέρωμα στον Γιάννη Ρίτσο σε επιμέλεια Θάνου Μικρούτσικου στο Φεστιβάλ της ΚΝΕ. Και στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, όπου το ”Ανεμολόγιο” το ερμήνευσαν τελευταία φορά μαζί. Τον Ιανουάριο του 2020 το προγραμματισμένο αφιέρωμα στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών θα γίνει χωρίς τη φυσική παρουσία του συνθέτη αν και ήθελε πολύ να είναι παρών. Ο θάνατος άλλαξε τα σχέδια. Στις 28 Δεκεμβρίου 2019 κίνησε για το μακρύ ταξίδι.
Τα τραγούδια από την κοινή τους συνεργασία θα συνεχίσουν να ακούγονται. Στις συναυλίες, στις πορείες κι όσο υπάρχει η ανάγκη έκφρασης.

ΤΟ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ

1991
1991

“Γραμμές των οριζόντων”

Συμμετέχει στην νέα εκτέλεση των μελοποιήσεων του Νίκου Καββαδία από τον Θάνο Μικρούτσικο, στον δίσκο “Γραμμές των οριζόντων”.

1992
1992

“Συγγνώμη για την άμυνα”

Ηχογραφεί τα καινούργια τραγούδια του Θάνου Μικρούτσικου, σε στίχους του Κώστα Τριπολίτη. Ο δίσκος “Συγγνώμη για την άμυνα” είναι μια καταγραφή και σχολιασμός της σύγχρονης κοινωνικοπολιτικής πραγματικότητας.

2018
2018

“Όσοι περπάτησαν μαζί μου” στο Θέατρο Βράχων

Στο Θέατρο Βράχων πραγματοποιούνται οι δυο συναυλίες του Θάνου Μικρούτσικου (7 & 8.6.2018) με τον τίτλο “Όσοι περπάτησαν μαζί μου”. Συμμετέχουν ο Γιώργος Νταλάρας, η Χαρούλα Αλεξίου, η Ρίτα Αντωνοπούλου, ο Κώστας Θωμαίδης, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, ο Γιάννης Κότσιρας, ο Γιώργος Μεράντζας.

2020
2020

Στο Άλσος και στο Μέγαρο Μουσικής

Η χρονιά αρχίζει με δυο συμμετοχές: στη συναυλία του Άρη Δαβαράκη στο Άλσος και στη συναυλία αφιέρωμα στον Θάνο Μικρούτσικο στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Ιδιαίτερη ήταν η συγκίνηση όλων των καλλιτεχνών και του κοινού αφού λίγες μέρες πριν ο συνθέτης είχε φύγει από τη ζωή.

2024
2024

Η Ελλάδα των ποιητών μέσα από τις νότες του Θάνου Μικρούτσικου

Η συναυλία στο κατάμεστο Ωδείο Ηρώδου Αττικού στις 19 Σεπτεμβρίου ήταν αφιερωμένη στον Θάνο Μικρούτσικο των ποιητών και των μεγάλων τραγουδιών. Ο Θάνος Μικρούτσικος της ποίησης και της μουσικής. Ο Θάνος που, σε όλη του τη ζωή, υπηρέτησε με πάθος το ελληνικό τραγούδι, το τραγούδι που τον συνέδεε με τους ανθρώπους που αγάπησαν τη μουσική του και ταύτισαν τη ζωή και τις στιγμές τους για πάντα μαζί του.

2024

 «Τίποτα δεν πάει χαμένο: 50 χρόνια τραγούδια για έναν καλύτερο κόσμο»

Με αφορμή τη συναυλία «Τίποτα δεν πάει χαμένο: 50 χρόνια τραγούδια για έναν καλύτερο κόσμο» στο Δημοτικό Θέατρο Λυκαβηττού στις 15 Οκτωβρίου, ανέβηκαν στη σκηνή εκπρόσωποι τριών γενιών ερμηνευτών, όπως είναι οι Σπύρος Γραμμένος, Φοίβος Δεληβοριάς, Μανώλης Μητσιάς, Γιώργος Νταλάρας, Μαρία Παπαγεωργίου, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Μίλτος Πασχαλίδης και Μαρία Φαραντούρη. Ερμήνευσαν εμβληματικά τραγούδια που συνδέθηκαν με τη Μεταπολίτευση.

ΘΑΝΟΣ ΜΙΚΡΟΥΤΣΙΚΟΣ

Ο Θάνος Μικρούτσικος γεννήθηκε στην Πάτρα το 1947. Ξεκίνησε τις μουσικές σπουδές του σε μικρή ηλικία στη Φιλαρμονική Εταιρεία Πατρών και στο Ελληνικό Ωδείο (πιάνο, θεωρία, αρμονία). Ακολούθησαν οι σπουδές και η αποφοίτηση του από το Μαθηματικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ παράλληλα μελέτησε αρμονία, αντίστιξη, φούγκα και σύνθεση με τον καθηγητή-συνθέτη Γ.Α. Παπαϊωάννου.

Ασχολήθηκε με όλα σχεδόν τα είδη της μουσικής. Έχει γράψει όπερες, συμφωνική μουσική, μουσική δωματίου, μουσική για το θέατρο και τον κινηματογράφο, πειραματική μουσική. Παράλληλα ένα μεγάλο μέρος της δουλειάς του κινείται στο χώρο του έντεχνου ελληνικού τραγουδιού με εκατοντάδες τραγούδια σε στίχους Ελλήνων και ξένων ποιητών και με συνεργασίες με τους σπουδαιότερους ερμηνευτές.

Έχει ηχογραφήσει δεκάδες LP και CD συνεργαζόμενος με τις δισκογραφικές εταιρίες EMI- Classics, Blue Note, Polydor, Sony (CBS), Minos- Emi, Agora, Lyra, HMV, Legend, Legend Classics κ.α.

Έχει συνεργαστεί με πολλούς Έλληνες και ξένους σκηνοθέτες γράφοντας μουσική για δεκάδες θεατρικά έργα, τα οποία έχουν παρουσιαστεί σε ολόκληρο τον κόσμο.

Το 2002 τιμήθηκε για τη μουσική του στο θέατρο με το βραβείο «Δημήτρης Μητρόπουλος» από το Κέντρο Μελέτης και Έρευνας του Ελληνικού Θεάτρου (Θεατρικό Μουσείο).

Έχει σκηνοθετήσει τρία έργα στο χώρο του μουσικού θεάτρου.

Κατά τη διάρκεια της καριέρας του έχει δώσει εκατοντάδες συναυλίες στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έχει συμμετάσχει ή έχουν παιχτεί έργα του σε πολλά διεθνή φεστιβάλ μουσικής.

Διετέλεσε, επίσης:

– Ιδρυτής και καλλιτεχνικός διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ Πάτρας 1986-1990
– Καλλιτεχνικός διευθυντής του Μουσικού Αναλογίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών 1990-1993
– Αναπληρωτής Υπουργός Πολιτισμού 1993-1994
– Υπουργός Πολιτισμού 1994-1996
– Καλλιτεχνικός διευθυντής της HMV( Ελλάδας) 1996-2004
– Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Ελληνικού Φεστιβάλ 1998-1999 (Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου)
– Σύμβουλος διοίκησης για τα πολιτιστικά στην Οργανωτική Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων «Αθήνα 2004» 2002-2004
– Καλλιτεχνικός διευθυντής του Οργανισμού «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης – Πάτρα 2006» 2003-2005

Ο Θάνος Μικρούτσικος -μετά από πολύμηνη μάχη με τον καρκίνο- πέθανε τον Δεκέμβριο του 2019.

ΠΗΓΕΣ

Η βιογραφία του Θάνου Μικρούτσικου  προέρχεται από το www.mikroutsikos.gr