”Τι να θυμηθώ τι να ξεχάσω” στο Ηρώδειο

2022

 

Μια μεγάλη συναυλία στο Ηρώδειο όπου ο Γιώργος Νταλάρας αποτίνει τιμή στον σπουδαίο λαϊκό συνθέτη και δάσκαλό του, Απόστολο Καλδάρα, διατρέχοντας το έργο του μέσα από τραγούδια – σταθμούς. Συναντιέται στη σκηνή ξανά με την Ελένη Τσαλιγοπούλου, μια ερμηνεύτρια που έχει επίσης αγαπήσει και στηρίξει με τη φωνή της τα τραγούδια του μεγάλου λαϊκού συνθέτη. Μαζί τους οι νεότεροι και ταλαντούχοι Ασπασία Στρατηγού και Κώστας Τριανταφυλλίδης. Η Εστουδιαντίνα Νέας Ιωνίας Βόλου -υπό τη διεύθυνση του Ανδρέα Κατσιγιάννη–  συμπράττει με τους δεξιοτέχνες μουσικούς της στη συναυλία.

Ο Κώστας Καλδάρας πριν την έναρξη της συναυλίας διαβάζει ένα κείμενο ιδιαίτερα συγκινητικό για να δώσει μετά τη σκυτάλη στους ερμηνευτές και να ακουστούν -στο α’ μέρος- τα τραγούδια από τους δίσκους ”Μικρά Ασία” και ”Βυζαντινός Εσπερινός”, σε στίχους Πυθαγόρα και Λευτέρη Παπαδόπουλου αντίστοιχα. Η συναυλία άλλωστε έχει ως αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή και συμπίπτει με τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Καλδάρα. Στο β’ μέρος ακούγονται τα λαϊκά τραγούδια που σημάδεψαν την μεταπολεμική Ελλάδα και δεν σταμάτησαν να απασχολούν και να τραγουδιούνται από τους ακροατές. ”Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι”, ”Όποια και νάσαι”, ”Εγώ ποτέ δεν αγαπώ”, ”Όνειρο απατηλό”, ”Συ μου χάραξες πορεία” και τόσα άλλα τραγουδιούνται και στη συναυλία μαζί με το κοινό. 5.000 θεατές κατακλύζουν το Ηρώδειο, χειροκροτούν, τραγουδούν μαζί με τους τραγουδιστές. 

Η ορχήστρα: Κώστας Γεδίκης – μπουζούκι, Κυριάκος Γκουβεντας – βιολί, Αποστόλης Βαλαρούτσος – κιθάρα, Κώστας Κωνσταντίνου – κοντραμπάσο, Βαγγέλης Καρίπης – κρουστά, Κώστας Μερετάκης – κρουστά, Ανδρέας Κατσιγιάννης – σαντούρι, Άρης Ζέρβας – τσέλο.
Μαζί τους οι: Γιώργος Παπαχριστούδης – πιάνο, Μάνος Γρυσμπολάκης – ακορντεόν, Αποστόλης Βαγγελάκης – πνευστά, Ηλίας Μαντικός – κανονάκι, Γιώργος Μάτσικας – μπουζούκι.

Ενορχήστρωση – Επιμέλεια προγράμματος: Γιώργος Νταλάρας
Ενορχηστρωτική επιμέλεια: Ανδρέας Κατσιγιάννης – Γιώργος Παπαχριστούδης
Σκηνοθετική επιμέλεια προβολών: Νίκος Σούλης
Σχεδιασμός ήχου: Αντώνης Ζαχόπουλος – Βαγγέλης Κουλούρης.
Φωτισμοί: Γιάννης Μανιατάκος.

 

Το κείμενο-καλωσόρισμα που διάβασε ο Κώστας Καλδάρας:

Ήταν κάπου στις αρχές του 1987. Την ήρεμη ατμόσφαιρα στο κυριακάτικο τραπέζι, ήρθε να αναστατώσει μια ιδέα:
-”Βρε πατέρα – του λέω – φέτος συμπληρώνεις 40 χρόνια στη δισκογραφία…ας κάνουμε μια συναυλία αφιέρωμα στα τραγούδια σου.”
– Τι λες Κώστα, – μου απαντάει – εγώ έχω από το ‘65 να εμφανιστώ σε κοινό…Αποκλείεται!
Ένα καλοκαιρινό βράδυ όμως, της ίδιας χρονιάς, ο Απόστολος Καλδάρας, έβγαινε από τα καμαρίνια του Θεάτρου του Λυκαβηττού για τη σκηνή, με αρκετό τρακ.
Μουσικοί, τραγουδιστές, νέοι και παλιότεροι συνεργάτες, τον είχαν τιμήσει με την παρουσία τους σε ένα διήμερο αφιέρωμα σε έναν ασφυκτικά γεμάτο Λυκαβηττό.
Την επόμενη μέρα ο Απόστολος χαιρόταν σαν μικρό παιδί.
– Με σταματάνε στο δρόμο (μου λέει) και με ρωτάνε:
“Κι αυτό το τραγούδι δικό σας είναι κ. Καλδάρα;”
Το ίδιο θα γίνει κι απόψε! Είμαι σίγουρος ότι πολλοί από εσάς θα τον ρωτήσετε… “δικό σου είναι κι αυτό το τραγούδι Απόστολε;;;… κι εκείνος θα χαμογελάει τόσο γλυκά, σαν ένας άγγελος δημιουργός. Ένας δημιουργός του ελληνικού τραγουδιού, που τόσο πάλεψε γι’ αυτό. Για τη διάδοση του, την αξία του, για τα πνευματικά δικαιώματα, για να μεταφέρει στον κόσμο όχι μόνο τα συναισθήματα και την ελπίδα, αλλά την ίδια την ιστορία του τόπου μας.
Έτσι και σήμερα, μαζί με τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Απόστολου Καλδάρα, τιμούμε και δύο εμβληματικά έργα του: Την “Μικρά Ασία” σε στίχους Πυθαγόρα και τον “Βυζαντινό Εσπερινό” σε στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου. Δύο έργα που μιλάνε και μας θυμίζουν μια άλλη επέτειο, μια τραγική επέτειο των 100 χρόνων από τη καταστροφή της Σμύρνης, δίνοντας όμως παράλληλα και το μήνυμα της αδελφοσύνης των λαών.
Θέλω να ευχαριστήσω θερμά και δημόσια, τον αγαπημένο τού Απόστολου. Έναν καλλιτέχνη, έναν άνθρωπο που τον αισθάνομαι σαν μέλος της οικογένειας Καλδάρα, έναν αδελφό μου…τον Γιώργο Νταλάρα, που ξέρει να τιμά το παρελθόν και να υπογραμμίζει το μέλλον. Τον Γιώργο Νταλάρα (και την Άννα – φυσικά), που στάθηκε και δίπλα σε μένα οδηγός και πολύτιμος συνεργάτης, στα πρώτα μου βήματα στη δισκογραφία.
Την αγαπημένη μου και χρόνια συνεργάτιδα μου την Ελένη Τσαλιγοπούλου, η οποία γράφει τη δική της μοναδική ιστορία στο ελληνικό τραγούδι. Όπως επίσης τον Κώστα Τριανταφυλλίδη και την Ασπασία Στρατηγού δύο εξαιρετικές νέες φωνές που το μέλλον τους ανήκει.
Θέλω επίσης να ευχαριστήσω τον Ανδρέα Κατσιγιάννη, την υπέροχη Εστουδιαντίνα και όλους τους μουσικούς που δίνουν τον καλύτερο τους εαυτό. Δεν θα παραλείψω όμως και την οικογένεια Μάτσα και ιδιαίτερα την Μαργαρίτα που ανέλαβε με τους συνεργάτες της, το μεγάλο βάρος της διοργάνωσης του αποψινού αφιερώματος. Ένα μεγάλο ευχαριστώ στο Φεστιβάλ Αθηνών και την διευθύντρια του κυρία Κατερίνα Ευαγγελάτου.
Τέλος το πιο σημαντικό είναι να ευχαριστήσω όλους και όλες εσάς που βρίσκεστε εδώ, να τιμήσουμε μαζί το έργο του Απόστολου Καλδάρα.
Κι είμαι σίγουρος, ότι κι εκείνος κάπου εκεί πίσω στα καμαρίνια σας ευχαριστεί, αλλά δεν μπορεί να σας το πει γιατί έχει πάλι πολύ τρακ.

Ο Γιώργος Νταλάρας λέει για τον Απόστολο Καλδάρα: Ο Απόστολος Καλδάρας, πέρα από το αυτονόητο ότι είναι ένας πολύ μεγάλος, ανυπέρβλητος λαϊκός συνθέτης, διακρίθηκε για το εύρος των συνθέσεών του και τα πολυάριθμα τραγούδια του με μεγάλη μουσική αξία και διαφορετικότητα. Χρωστάω πολλά στον Καλδάρα. Ηταν μες στην πεντάδα των ανθρώπων που με εμπιστεύτηκαν στο ξεκίνημά μου και αυτό το ενδιαφέρον του εξελίχθηκε γρήγορα σε μια βαθιά και αμετάκλητη σχέση εκτίμησης, αγάπης και εμπιστοσύνης. Τον έλεγα «θείο» – έγινα φίλος με τον Κώστα, τον γιο του, και αγαπούσα την κυρία Λούλα σαν μάνα μου. Εχει σημασία να κατανοήσουμε ότι ο Απόστολος Καλδάρας μπήκε βαθιά στο λαϊκό τραγούδι από αγάπη και αγωνία. Δεν ήταν μέλος της ρεμπέτικης παρέας. Καταγόταν από αστική οικογένεια, ήταν μορφωμένος και είχε βαθύτατη γνώση της βυζαντινής μουσικής. Αυθεντικός και δημιουργικός μουσικός ο ίδιος, πηγαίο ταλέντο με μεγάλες δυνατότητες, εύστροφος, μας άφησε περιουσία ένα μεγάλο ρεπερτόριο που όχι μόνο κάλυψε ένα μεγάλο μέρος του λαϊκού τραγουδιού από τα τέλη της δεκαετίας του ’40, αλλά έγινε ρεύμα με απόλυτη επιτυχία.

Είναι πολύ σημαντικό, ξέρετε, να ακούμε ένα καταπληκτικό τραγούδι που συγκινεί μικρούς και μεγάλους για πάνω από μισό αιώνα. Αυτό συνέβαινε και συμβαίνει διαρκώς με τα τραγούδια του Καλδάρα. Θα έφταναν γι’ αυτό μόνο μερικά τραγούδια όπως τα «Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι», «Σ’ ένα βράχο φαγωμένο», «Δεν ξέρω πόσο σ’ αγαπώ», «Οποια και να ’σαι», «Ονειρο απατηλό», «Ας πάν’ στην ευχή τα παλιά», «Τέλος δεν έχει ο ουρανός» ή αργότερα τραγούδια από τη «Μικρά Ασία» και τον «Βυζαντινό εσπερινό». Ο Καλδάρας συνεργάστηκε με τους μεγαλύτερους Ελληνες τραγουδιστές, αναδεικνύοντας και καταγράφοντας σπουδαίες ερμηνείες μέσα από τα τραγούδια του. Είναι μια ευτυχής συγκυρία ότι το αφιέρωμα στον Απόστολο Καλδάρα –συγκεκριμένα στη «Μικρά Ασία», στον «Βυζαντινό εσπερινό» και στα σπουδαία λαϊκά του τραγούδια– που γίνεται στο Ηρώδειο, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών στις 18 Ιουνίου, συμπίπτει με τα 100 χρόνια από τη γέννησή του και τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή.

 

Ανακαλύψτε περισσότερα γεγονότα για τον Γιώργο Νταλάρα...

Στο Χρονολόγιο